Chữ Phúc Tượng Hình Với Đèn Trang trí Chiếu Sáng Nội Ngoại Thất

Trong nét văn hóa của người Việt, chữ Phúc (hay còn gọi là Phước) tương trưng cho sự may mắn, tốt lành, tốt đẹp. Chữ Phúc được sử dụng rộng rãi để trang trí trong kiến trúc nhà ở và trên cả y phục.

Theo sách Giáp Cốt văn (sách cổ) chữ Phúc là hình ảnh một người dùng hai tay bê vò rượu giơ cao để tế thần linh, cầu thần linh ban phước. Kết cấu chữ Phúc gồm bộ thị 示 đi liền ký tự phúc (nhất 一, khẩu 口, điền田). Bộ thị 示 vốn là hình vẽ bàn thờ (xem hình minh họa). Ký tự phúc mà người đời sau chiết thành “nhất khẩu điền” vốn là hình vẽ một vò rượu. Hình ảnh vò rượu ở đây có thể hiểu theo nghĩa là cầu cho trong nhà có bình rượu luôn đầy, điều đó thể hiện hiện rằng gia đình đó đầy đủ, dồi dào và hoàn bị. Trong quá trình phát triển hình ảnh hai bàn tay dần được giản lược và hình thành chữ Phúc như hiện nay.

Bên trái chữ phúc là bộ thị, ở đây bộ thị có ý nghĩa thể hiện ước mơ của con người, sự kêu cầu. Bên phải gồm ba bộ chữ gồm : chữ miên 宀 hình ảnh của mái nhà ý là phải có nhà cửa để ở, an cư rồi mới lạc nghiệp. Phía dưới là bộ khẩu nghĩa là miệng, ý là trong nhà phải có người nói cười vui vẻ, rộn rã, không khí gia đình luôn vui tươi đầm ấm. Ở dưới cùng là bộ điền 田, điền ở đây có nghĩa là có ruộng đất để cày cấy sinh sống, làm ăn mong sao gia đình được no đủ, ấm êm.

Qua đó có thể thấy được ước mơ ngàn đời nay của người dân, không mơ tưởng giàu sang phú quý, mà chỉ cần một cuộc sống giản dị tốt đẹp, no đủ, hạnh phúc bền lâu. Cuộc sống như vậy chính là phúc, chỉ một chữ thôi mà bao hàm được ý nghĩa to lớn về cuộc sống yên bình, thiện lương, hài hòa.

Ngày nay, chữ Phúc được giải nghĩa là “hạnh phúc”, nhưng ý nghĩa trước đây được hiểu là “phúc khí”, “phúc vận”. Trang trí chữ Phúc thể hiện những ước mong về cuộc sống hạnh phúc, và những chúc nguyện về tương lai tốt đẹp.

Trong từ điển Khang Hi, Chữ Phúc 福 được giải nghĩa là: Hựu dã 祐也 (sự phù hộ, sự giúp đỡ của trời đất, thần linh)，Hưu dã 休也 (việc tốt lành, phúc lộc)，Thiện dã善也 (việc tốt, việc lành)，Tường dã 祥也 (phiếm chỉ sự vật tốt lành phúc lợi). 

Trong từ điển Hán – Việt của Đào Duy Anh có cắt nghĩa về Ngũ Phúc “Năm thứ hạnh phúc: Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh”.

Như vậy, Phúc phiếm chỉ những điều tốt lành. Trong Kinh Thi chia ra 5 phúc: (1) Giàu 富 (2) Yên lành 安寧 (3) Thọ 壽 (4) Có đức tốt 攸好德 (5) Vui hết tuổi trời 考終命.

Có câu “khai môn nghênh phúc” (mở cửa đón Phúc), chữ phúc ở cửa, hàm ý là Phúc từ đó được mở rộng ra.

Với những ý nghĩa tuyệt vời của chữ Phúc, nên nó đã được dùng làm hoa văn cho các loại đèn trang trí chiếu sáng nội ngoại thất của công trình kiến trúc nhà ở, mong muốn sự phúc lộc tốt đẹp mai mắn tỏa sáng bao phủ cho ngôi nhà.